Skwir

jak na debiut spoko książka, na końcu mocno się rozkręciło i skończyły się długie niepotrzebne opisy

Gdy otrzymałem propozycję przedpremierowego przeczytania tego kryminału, nie mogłem oprzeć się tej pokusie. A już po lekturze nie potrafiłem oderwać swoich myśli od historii, którą na kartach debiutanckiej książki rozpisała Pola Gaudy. Taki debiut nie zdarza się często. Ten debiut jest dla mnie największym odkryciem tego roku. I pewnie nic tego nie zmieni, chyba że ktoś dopuściłby się plagiatu. Ale takich czynów nie pochwalam, wręcz potępiam. Lecz takie kryminały doceniam, stawiając je na półce NIK – Najlepszych Interesujących Książek. Elektryzujące napięcie nabierające na sile z każdą przekładaną stroną jest zasługą kreatywności pisarki i co ważne umiejętnego rozpisania zaplanowanej historii. Zagadka sprzed lat, która nie pozwala oderwać się od lektury, lecz pcha nas coraz to głębiej w otchłań niepewności, prowadzi w najmroczniejsze zakamarki ludzkiej psychiki. Jeśli chcecie doznać takich emocji, to łapcie za „Skwir” – i dajcie rzucić się w wir historii, która nabiera na sile, wprawiając Wasze czytelnicze serce w drgania. Pola Gaudy tym debiutem namiesza na liście bestsellerów oraz topowych pisarzy gatunku w Polsce. Autorka zaprasza nas do Ustki. To tutaj latem 1994 roku doszło do brutalnego morderstwa dwunastoletniej Agaty Wierzbickiej. Ćwierć wieku po tej tragedii na wolność wychodzi Hubert Malcer. Nasza ciekawość nabiera na sile, gdy w niemalże tym samym czasie obiega nas wiadomość o zaginięciu w Ustce mieszkanki Gdyni Doroty Paszyńskiej. W pierwszej linii podejrzanych staje oczywiście Malcer. Czy jednak policyjne śledztwo potwierdzi te spekulacje? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań rodzących się w naszej głowie znajdziemy w debiutanckim kryminale Poli Gaudy. W poszukiwaniu owych odpowiedzi pomoże nam Adam Szulski, zawieszony funkcjonariusz stołecznej policji, który przyjeżdża do Ustki na prośbę swojego przyjaciela, księdza Wojciecha Mazura. Ten zaniepokojony jest brakiem efektów w poszukiwaniach Doroty Paszyńskiej. W doświadczeniu Szulskiego pokłada wielkie nadzieje. A dla komisarza podjęcie się tej sprawy, może być pomocą w zagłuszeniu bólu po stracie brata. Czy policjant zdoła odnaleźć zaginioną? Jaką drogę będzie musiał przejść, aby odkryć prawdę? Jak bardzo sprawa zaginięcia Paszyńskiej łączy się z morderstwem sprzed dwudziestu pięciu laty? Czy faktycznie Malcer dokonał zbrodni? Koniecznie znajdźcie odpowiedzi na te pytania i schwytajcie tajemniczego mordercę, ponieważ ten nie powiedział ostatniego zdania i uderzy ponownie… . Zatem łapcie po „Skwir” i złapcie mordercę, zanim książki rozejdą się z księgarń jak świeże bułeczki, ponieważ to jest sprawą oczywistą. Czyt-NIK to wie, gdyż ma nosa do NIK – Najlepszych Interesujących Książek, czego wyrazem jest czyt-NIKowa polecajka, którą znajdziecie na okładce debiutu roku – Pola Gaudy doskonale wpisała się w definicję kryminału. Mordercza zagadka z całą mocą przeniknie w Wasze czytelnicze włókna, wsiąkając do Waszej psychiki z mocnym przytupem. Jeśli szukacie mocnych wrażeń, to możecie zaprzestać prób – bo oto jest Skwir – kryminał najwyższej próby. Gaudy uzależnia, prowadzi nas wyboistą drogą, którą będziecie kroczyć w permanentnym napięciu! A Czyt-NIK poleca!!!

Nie od dziś wiadomo, że polskie powieści kryminalne, a także dreszczowce są naprawdę świetne. Świadczy o tym także to, że widzimy coraz więcej ekranizacji, wznowień wydań, ale czy poza już topowymi pisarzami mają jeszcze szansę przebicia debiutanci? Przecież można odkryć perełki. Pola Gaudy właśnie zadebiutowała na polskim rynku książki ze swoim kryminałem pod tytułem "Skwir". Już sama okładka przyciąga wzrok i powoduje, że mgła, kobieta leżąca na piasku i mewy wzbudzają pewnego rodzaju niepokój. Czy słusznie? Dwadzieścia pięć lat wcześniej dochodzi do brutalnego morderstwa dwunastolatki. Stało się to w Ustce, a sprawdza został ujęty. Przesiedział w więzieniu swoje i po ćwierć wieku został wypuszczony na wolność. Pech chce, że niemal w tym samym czasie dochodzi do zaginięcia kobiety i, co oczywiste, ludzie od razu obwiniają byłego skazańca. Czy słusznie? Tym się przejmuje jedynie stołeczny policjant, który postanawia pomóc koledze z Ustki w rozwiązaniu zagadki zaginięcia. Komisarz postanawia pomóc przyjacielowi, choć sam ma w tym interes prywatny. Chce zagłuszyć własne cierpienie i zająć się pracą, bo niestety, ale w Warszawie został zawieszony. Powody tego całego zamieszania są dość dziwne, a sam zainteresowany także skrywa pewne tajemnice. Takiego debiutu oczekiwałam. Choć prawda jest taka, że od nich z reguły staram się nie oczekiwać zbyt wiele i wolę dać się pozytywnie zaskoczyć. Tym razem nazwisko Gaudy będzie się przewijało, mam nadzieję, u mnie regularnie. Oby to był początek, a każda kolejna książka jeszcze lepsza i ciekawsza. Bo ten kryminał jest trzymający w napięciu i napisany tak, że w życiu by nikt nie powiedział, że to debiut. Ale schodząc już z tego zachwytu wróćmy do samej fabuły. Jest ciężka, duszna atmosfera. Jest trup, a później zaginięcie. Są dwie linie czasowe przeplatające się i policjant, który ma swoje problemy. Choć tutaj trzeba przyznać, że mógłby to być kolejny zalewający się alkoholem, zmęczony życiem mężczyzna, to jednak jest inaczej. Autorka na szczęście nie chwyciła się typowych schematów i wyszło jej to na dobre. Komisarza nie da się nie polubić i tego, jak dąży do rozwiązania zagadki, a jest przy tym niezwykle skrupulatny. Cała akcja płynie dość szybko, a napięcie wzrasta powoli i opada dopiero na sam koniec, gdy już wszystkie odpowiedzi są przedstawione czytelnikowi na tacy. Bo wcześniej nie ma szans się domyślić, jak to wszystko się potoczy i tu nie ma co mieć złudzeń w tym temacie. Ustka, mewy atakujące zwłoki, złowieszcza mgła, niekończące się morze... to wszystko powoduje, że klimatem "Skwir" zahacza o dreszczowiec powodując, że nie chciałoby się wyjść w nocy na plażę. Recenzja powstała we współpracy z Harper Collins Polska.

Powieść "Skwir" Poli Gaudy od pierwszych stron wciąga czytelnika swoim klimatem i atmosferą grozy. Brutalne morderstwo dwunastoletniej Agaty Wierzbickiej, opisane z precyzyjnymi, niemal malarskimi szczegółami, jest szokującym otwarciem. Autorka wprowadza nas w letni krajobraz Ustki w 1994 roku, ale szybko przerywa spokój tej scenerii brutalnym aktem przemocy, co wywołuje głębokie wrażenie i buduje napięcie od samego początku. Akcja następnie przenosi się do współczesności, gdzie poznajemy Adama Szulskiego, komisarza zawieszonego w obowiązkach. Szulski, zmaga się z osobistymi traumami i wyrusza do Ustki na prośbę przyjaciela, by pomóc w poszukiwaniach zaginionej Doroty Paszyńskiej. Na miejscu pojawia się nowa postać – Kamila Burzyńska, którą lokalna społeczność traktuje z rezerwą z powodu jej zachowań związanych z poszukiwaniem zaginionego męża. Choć policja podchodzi do jej słów z pobłażliwością, Adam postanawia jej zaufać. Wspólnie prowadzone prywatne śledztwo prowadzi do rozwoju bliskiej relacji pomiędzy nimi. Istotnym elementem fabuły jest postać Huberta Malcera, który po 25 latach wychodzi z więzienia, gdzie odbywał wyrok za zabicie Agaty. Jego powrót do wolności zbiega się z zaginięciem Doroty, co dla wielu wydaje się jednoznaczne. Adam jednak zaczyna mieć wątpliwości co do jego winy – możliwe, że świadek z przeszłości mógł się mylić, a prawda o tamtej zbrodni jest bardziej skomplikowana. Autorka umiejętnie splata ze sobą dwa wątki: morderstwo z lat 90. i współczesne zaginięcie, tworząc intrygującą zagadkę kryminalną, której rozwiązanie skrywa się w emocjonalnych i psychologicznych zawiłościach postaci. Przyczyną tragedii, która dotknęła zarówno Agatę, jak i Dorotę, jest obsesyjna, destrukcyjna miłość, której ślady autorka zgrabnie odkrywa przed czytelnikiem. W tle ciągle obecny jest mroczny klimat nadmorskiego kurortu, gdzie krzyk mew staje się symbolem nieuchronnej tragedii. "Skwir" to debiut, który odsłania mroczne zakamarki ludzkiej psychiki, ukazując, że źródła zła często nie są oczywiste. Narracja prowadzona jest w dwóch przestrzeniach czasowych, pozwalając nam śledzić zarówno wydarzenia z przeszłości, jak i bieżące śledztwo, co dodaje powieści dynamiki. Gauda stworzyła intrygujący kryminał, osadzony w lokalnym, polskim kontekście, który skutecznie wciąga od początku do końca.

Napisanie tendencyjnego polskiego kryminału jawi się jako stosunkowo proste. Wystarczy przytłoczyć fabułę ciągnącym się jak przysłowiowe flaki z olejem śledztwem, w którym obowiązkowo będzie brał udział co najmniej jeden nadużywający “mózgopsujów” lub denaturatopodobnych produktów policjant o tragicznych losach, posługujący się słownictwem, które skonfundowałoby nawet najbardziej zatwardziałego kryminalistę - i to nie tego, któremu podczas ostatnich zakupów do kieszeni magicznie przykleiły się owocowe cukierki. Pola Gaudy swoim debiutem postanowiła jednak iść zupełnie inną, ambitniejszą oraz o wiele bardziej godną podziwu drogą i stworzyć kryminał, który udowadnia, że ten gatunek może być reprezentowany przez przedstawiciela napisanego wręcz poetyckim językiem, pełnym mroku, duszącego powabu i nęcącej ciemności... nasączonej w dodatku rzewnym smutkiem. Występujący w “Skwirze” śledczy - wbrew obiegowej opinii – nie jest sztampowy jak reszta książkowych “moczymord” z blaszkami w powykręcanych przez procenty dłoniach. Próżno szukać w jego ustach wiązanek przekleństw, niebudzącego wiarygodności rozwiązywania śledztw w minutę, pomimo spływającej na mózg alkoholowej mgły, zmieniania kobiet częściej niż bokserek, ani okrutnej przyszłości, będącej najczęściej zdradziecką kobietą czy maltretującym ojcem. Adam Szulski jest postacią szorstką... ale w rzeczywistości wrażliwą, a przy tym wykreowaną w niesamowicie przekonujący sposób. Śmiem twierdzić, że najpopularniejsi pisarze kryminałów, na przykład tacy z zimowymi zjawiskami w nazwisku, mogliby się od Gaudy wiele nauczyć: jak wzbudzić kawalkadę emocji, nie tłamsząc; jak owiać językowym (nomen omen) mrozem, urzekając; jak hipnotyzująco przekazać niebanalną opowieść kryminalną z wzorcowo i nieprzewidywalnie skonstruowaną intrygą o mistrzowskim domknięciu każdego z wątków. Gdybym nie miała pewnych informacji, nie dałabym wiary temu, iż “Skwir” to debiut Autorki. Napisanie pierwszej w życiu “polecajki” na skrzydełko dla tej właśnie mrocznie lirycznej książki, było zaszczytem. Kiedy “nocą budzą się demony, wirują w agonii” - właśnie w takiej ciemności chcę się nurzać. 9/10