Wojna o Picassa

Na początku lat 30, John Graham powiedział “wszystkie obrazy namalowane po Picassie są po i nie mogą być przed.” Niestety, wtedy tę opinię podzielało niewielu. “Wojna o Picassa” to efekt długoletniego projektu, do którego napisania autor wykorzystał mnóstwo materiałów. Z jednej strony, obiektywnie przedstawia fakty, z drugiej - pozwala sobie na własne przemyślenia. Przytacza opinie, poglądy różnych krytyków i marszandów, najciekawsze teksty dziennikarzy poruszonych “nową sztuka”. To książka bardzo treściwa i sprawnie napisana, przy tym wielowątkowa, co czyni ją wyjątkowo interesującą. Mamy tu mnóstwo historii; zmiany społeczne i przemysłowe, wielka polityka – w tym rosnąca potęga Stanów Zjednoczonych i przybierający na sile nazizm w Europie. Mamy mnóstwo sztuki; to czas, który odkrywa przed światem wielkie nazwiska, przynosi wielkie dzieła. Przeczytamy, jak cegiełka po cegiełce tworzyła się legenda amerykańskiego MoMA, jak wielu marszandów, prawników i kolekcjonerów wpłynęło na kształtowanie europejsko-amerykańskich trendów w sztuce. To właśnie tych ludzi uznać należy za głównych bohaterów książki. Quinn, Rosenberg, Kahnweiler, bez nich świat mógłby o wielu artystach nie usłyszeć. Na tle tych wszystkich ważnych wydarzeń, życie i twórczość tytułowego bohatera - Picasso, choć tak naprawdę i Matisse, i van Gogha i wielu innych. Książka pokazuj jak bardzo sztuka wpływa na historię i jaki historia wywiera wpływ na sztukę. Zależności, wpływy, koniec końców pieniądze, czyli historia lubi się powtarzać. To swego rodzaju książka o budowaniu marki, o tworzeniu legend. Bardzo odpowiada mi styl Eakina, choć to dokument, często wydaje się powieścią. Książka jest przejrzyście, prostym językiem napisana. Jest uporządkowana i przystępna, łatwo ogarnąć umysłem ilość nazwisk, jednak dla kogoś nie zainteresowanego sztuką, może być zbyt szczegółowa. Pomyślcie, bo to jak jakieś fantasy, całkiem niedawno, w latach międzywojennych, van Gogha czy Picassa sprzedawało się za kilkaset dolarów. Były domy, w których obrazy ustawiano (z nadmiaru) pod ścianami, upychano pod łóżkami, układano w stosy na krzesłach! Fragment ujrzenia przez początkującego marszanda Kahnweilera “Panien z Awinionu” w pracowni Picassa jest bezcenny! Te kilkadziesiąt lat wstecz, w ogóle nie zdawano sobie sprawy, czy te prace uzyskają jakąś wartość, a pewnie nikomu się nie śniło, że taką jak dziś. Swoją drogą, ciekawe którzy ze współczesnych nam artystów, za 120 lat urosną do rangi “artystów klasyków”. Wiele interesujących spostrzeżeń dotyczy ewoluowania ekspozycji muzealnych, cenzurowania sztuki współczesnej (również architektury), także piętnowania ich twórców przez nazistów. Przyznam, że ostatnie rozdziały dotyczące planowania, ukrywania, w końcu wywozu “picassów” przed hitlerowcami czytałam na wdechu. Co najsmutniejsze, wiele z tych obrazów już nigdy nie ujrzymy… Ps. W tego typu publikacjach PRZYPISY NA KOŃCU KSIĄŻKI TO ZŁO!!