Płytki umysł. Jak internet wpływa na nasz mózg

Mam 37 lat. Dobrze pamiętam świat bez komputerów i tabletów, za to z przewodowym telefonem z tarczą, czarno-białym telewizorem i budkami telefonicznymi na monety. Obcowanie z komputerem nie powinno więc mi zagrażać ? doskonale wiem, że można się bez niego obejść. A jednak? prawie wcale nie piszę już ręcznie (tę recenzję też redaguję na laptopie) i zauważyłam, że praca nad tekstem wygląda inaczej niż wtedy, gdy z ołówkiem w zębach dumałam nad kartką papieru; zakupy coraz chętniej robię przez internet, choć kiedyś zarzekałam się, że to bez sensu; czytanie książek i czasopism na monitorze, choć pod pewnymi względami o wiele łatwiejsze, utrudnia mi skupienie uwagi. Okazuje się, że moje spostrzeżenia nie są odosobnione. Potwierdza je książka Nicholasa Carra ?Płytki umysł?.
To pasjonująca lektura dla osób, które lubią przyglądać się otaczającemu światu; nie tylko korzystać z wynalazków, ale też je analizować; dla tych, które chcą rozumieć swoje zachowania i nawyki, być może po to, by zmieniać je na lepsze. Wiele radości z książki będą mieć osoby, które interesują się mediami, współczesną technologią, ale też biologią i tak modną ostatnio neurobiologią oraz kognitywistyką.
Autor wyjaśnia sposób, w jaki sposób internet działa na nasz mózg. Przytacza wyniki badań oraz przebieg ciekawych doświadczeń. W przystępny sposób opisuje budowę i strukturę mózgu oraz biologiczne mechanizmy jego działania. Rzecz w tym, że mózg zmienia się nieustannie ? także u osób dorosłych ? w reakcji na ludzkie doświadczenia i zachowania. W jego strukturze utrwalają się nasze działania, nawyki, decyzje. W pewnym momencie treści przenoszone przez media, na przykład przez internet, stają się mniej istotne od samej formy wynalazku (to nawiązanie do słynnej maksymy Marshalla McLuhana ?The medium is the Messager? ? ?przekaźnik jest przekazem?). Wpływa ona bowiem na to, co myślimy i jak działamy. By to jak najlepiej wyjaśnić, Carr czyni wiele odniesień do kultury współczesnej i dawnej.
Autor nie jest przeciwnikiem nowych technologii ani zdeklarowanym wrogiem globalnej sieci. Zwraca jedynie uwagę, że internet, dając tak wiele, jednocześnie sporo nam odbiera. Zaprzeczając temu, nie sprawimy, że przestanie to być prawdą.
Może więc następnym razem, zamiast bezmyślnie przeglądać strony na Facebooku, warto oddać się spokojnej, skupionej lekturze? Wszak od nas samych zależy, jak działa nasz mózg.

Internet to bez wątpienia przełomowy wynalazek XX wieku, który swe prawdziwe oblicze uwidocznił współcześnie. Jest to fenomen, który według Nicholasa Carra autora bestsellerowej książki "Płytki umysł. Jak Internet wpływa na nasz mózg" można porównać do wynalezienia przez Jana Gutenberga maszyny drukarskiej. Autor podejmuje się trudnej próby rozliczenia internetu. Opinia jest złożona i niejednoznaczna. Każdy z nas na pewno znalazłby wiele sfer życia, które internet zmienił na lepsze, takie jak: poszukiwanie informacji, robienie zakupów, komunikowanie się ze znajomymi itd. Wymieniać można długo tym bardziej, że internet nieustannie ewoluuje. Wady według Carra to przede wszystkim problemy z koncentracją, pobieżne przeglądanie tekstów i co za tym idzie brak "głębokiej lektury". Indywidualne zachowania eksploratora wirtualnej rzeczywistości decydują o tym, czy stanie się świadomym użytkownikiem największej bazy informacji jaką zna ludzkość czy też się od niej uzależni. Nicholas Carr prowadzi nas poprzez kolejne rozdziały swojej książki przedstawiając historię gromadzenia informacji, początkowo tylko w umysłach ich posiadaczy, następnie na glinianych tabliczkach, papirusie aż do maszyny drukarskiej. Autor uświadamia czytelnikowi, że problem z nadmiarem informacji nie jest domeną naszych czasów tylko istniał już kilka wieków wcześniej. Ale to dziś dzięki np. wyszukiwarce Google jesteśmy w stanie przeszukiwać dane w szybki i konstruktywny sposób. Google zostało w książce potraktowane przede wszystkim jako ogromna szansa dla logicznego usystematyzowania ogromnych zasobów wiedzy ale też korporacja, której ambicją jest stworzenie sztucznej inteligencji. Dla niektórych to właśnie firma z Mountain View stała się synonimem internetu, gdyż prowadzi nas do określonego celu jakim jest konkretna strona World Wide Web. Współcześnie niejako staliśmy się niewolnikami informacji ponieważ to ona w wielu przypadkach determinuje nasze miejsce w społeczeństwie. Kto ją posiada jest na szczytach władzy i może ją w dowolny sposób rozpowszechniać nie zawsze w dobrym celu jak mieliśmy chociażby ostatnio okazję obserwować w mediach. Nicholas Carr na początku swego wywodu skupia się na neurobiologicznych podstawach uzależnień, bo przecież internet takim uzależnieniem w pewnym sensie jest. Autor bazując przede wszystkim na różnego rodzaju statystykach i badaniach naukowych zauważa, że nasz umysł w wirtualnej przestrzeni działa tak jakbyśmy jednocześnie czytali książkę i rozwiązywali krzyżówkę. Nasza uwaga jest rozpraszana, odczuwamy niepokój, pamięć szwankuje. "Płytki umysł. Jak Internet wpływa na nasz mózg" jest pozycją obowiązkową dla wszystkich tych, którzy w sposób świadomy chcą korzystać z dobrodziejstw internetu, tych, którzy interesują się nowoczesnymi mediami oraz czytelników którzy pragną poznać długą drogą od informacji przekazywanej drogą ustną aż po czasy gdy aby przekazać wiadomości w najdalsze rejony naszego globu wystarczy raptem kilka kliknięć.