Blake (twarda)

Urodził się w 1757 roku, jako syn pończosznika. Był poetą, malarzem i rytownikiem. Jednym z najbardziej oryginalnych twórców tamtych (a może także i obecnych) czasów. Jednak jego dziwne (można nawet powiedzieć nadprzyrodzone) wizje spowodowały, że wielu zaczęło wątpić w jego poczytalność i owoce jego zdumiewającego talentu pozostały w przeważającej mierze nieznane...

Cieszy fakt, że Peter Ackroyd zdecydował się napisać jego biografię. Autor próbuje tu wyjaśnić niezwykłość jego geniuszu. Nie łatwe to zadanie. Narracja prowadzi czytelnika od dzieciństwa Williama Blakea poprzez lata jego praktyki jako rytownika i nauki w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych. Wreszcie po jakimś czasie dotrzeć można do lat jego dojrzałości twórczej (gdy stworzył takie dzieła jak "Pieśni niewinności", "Pieśni doświadczenia", "Jeruzalem" i "Milton"). Trzeba jednak zaznaczyć, że autor skupia się bardziej na omówieniu jego malarstwa niż poezji. Jednak mimo to przytacza wiersze Blakea. Można jednak odnieść wrażenie, że nie traktuje tu twórcy-poety zbyt poważnie. Oko cieszą natomiast zamieszczone tu licznie (aż 127) kolorowe i czarno-białe ilustracje jego obrazów i rycin.

Ackroyd wyraźnie tu wyznacza kontury życia, pracy, osobowości i sposobu bycia Blakea. Stara się zrozumieć go jako człowieka i zbadać wpływ społeczeństwa na jego twórczości. Przedstawia jego życie wewnętrzne, rozwijające się projekty artystyczne. Przybliża dość szczegółowo poszczególne etapy jego procesu artystycznego. Warto wspomnieć o tym, że William Blake stale unowocześniał swoją sztukę, pozostawiając niesamowitą różnorodność technik i form. Dziwi natomiast to, że wizje twórcy i spirytyzm zostały tu potraktowane dość fragmentarycznie mimo, że to właśnie one były inspiracją Blakea. Dodatkowo warto wspomnieć o tym, że Ackroyd umiejscowił historię w XVIII-wiecznym Londynie pełnym radykalizmu i mistycyzmu. Mieście, które dla bohatera tej książki było miejscem cudów. Biograf cały czas podkreśla wręcz intymną relację łączącą twórcę z Londynem. Niekiedy ta rozległa wiedza o mieście sprawia, że ta pozycja może niektórym przypominać odrobinę przewodnik turystyczny. Warto odnotować, że wiele miejsca poświęcono tu także historii chrześcijaństwa.

Styl Ackroyda wydaje się informować bez informowania. Nie da się nie zauważyć, że autor ma tendencję do ciągłego uzasadniania alienacji Williama Blakea. Niekiedy narracja zatrzymuje się na dłużej a ramy czasowe tu analizowane są dość rozległe. Stąd można odnieść wrażenie, że nie wiele się tu dzieje. Ten fragmentaryczny marazm może niektórych zirytować czy nawet znudzić. Złośliwe komentarze, w kilku miejscach lekceważące czy protekcjonalne na temat wizji Blakea nie brzmią przyjaźnie. Na plus można zaliczyć tu bogatą bibliografię (źródła nowsze i starsze) podzieloną na dostępną w języku polskim i obcym, indeks osobowy i liczne anegdoty. Bardzo męczące okazało się dla mnie wielokrotne zaglądanie (taka ciekawska ze mnie osóbka) do zamieszczonych na końcu książki przypisów...