Ebook Życie i śmierć Anny Boleyn mobi,epub

orusa nie było, jak się niekiedy sugeruje, zaprzeczeniem ideałom humanizmu, a wręcz przeciwnie - było ich spełnieniem. Postawy wobec dworu i dworzan były zatem niejednoznaczne. Sam Morus miał pełną świadomość, że w realiach renesansowego dworu kompromis był szczytem tego, o czym mogła marzyć osoba ceniąca moralność i uczciwość18. Jego własna kariera pokazała, jakie to trudne, choć ten sam problem przebija z wierszy innego dworzanina - Sir Tomasza Wyatta, którego życie miało się spleść z życiem Anny Boleyn i który doświadczył tych wewnętrznych rozterek możliwie najgłębiej. Tomasz urodził się około 1503 roku, a ponieważ jego ojciec spędził na królewskim dworze całe swoje życie, on również pojawił się tam niedługo po ukończeniu dziesięciu lat. Według niektórych, w latach 20. XVI wieku został kochankiem Anny. Potem, nie licząc kilku zagranicznych urzędów i okresów spędzonych w Tower lub w areszcie domowym, resztę życia przebył w królewskich komnatach19. Szczególnie wymowne są jego satyry. Dwie z nich zaadresowano do ,,najdroższego Johna Poyntza", mniejszej rangi dworzanina, który w pewnym momencie był członkiem służby samej Anny, a trzecią do kuzyna Anny, Franciszka Bryana, jednej z najbardziej wpływowych osób na dworze. W pierwszej, napisanej prawdopodobnie w 1536 roku, wkrótce po opuszczeniu Tower, gdzie został uwięziony jako sojusznik Anny, Wyatt ostro krytykuje nieszczerość, hańbę i pogardę dla wierności własnym zasadom, które warunkują powodzenie na królewskim dworze, a w szczególności moralną obłudę, jakiej od niego żądano: ,,Z tego nic, co mówią, mnie nie przekonuje, Umysł mój niesforny tego nie pojmuje, To zaś najbardziej, że oszustwo się chwali, Byle do zaszczytów dojść na jego fali. Jak wśród obłudników życie spędzić godnie, i gloryfikować najpodlejszą zbrodnię, która każdą cnotę upodli i zdusi, by ta, podeptana nie mogła się ruszyć"20. Wyatt był jednocześnie świadom uroków dworskiego życia: ,,Przyznaję, że czasem chwała, honor, zaszczyty Serce me grzeją - kryć tego nie będę Żem i ja nie wolny pożądliwości i pychy"21. Jego trzecia satyra jest życzliwym wyrazem aprobaty dla postawy Bryana, który nie uległ pokusie, by zadbać wyłącznie o własny interes: ,,Nie chcesz?" ,,Nie" ,,Dlaczego?" ,,Bo tak chrząka wieprz W chlewie, gdy tarza się w łajnie i błocie, Bredząc o perłach, gdy głowa w korycie. Jak osioł, gdy na harfie gra, nie słysząc dźwięku, Tak im w krużgankach lepiej worki z piachem Rozstawić - to lepsze dla tych spasłych wieprzy. Ja, choć jestem szczupły i chlew mi nie zagraża, Służyć chcę królowi, co mym i twym jest panem. Innym pozostawiam karmienie brzuchów inwentarza Sam chcę dbać o moje i co mi jest kochane. Zaprawdę, dobrze powiedziane"22. Wyatt nie znajduje jednak rozwiązania dla dylematu dworzanina - w tym wypadku tego, skąd znaleźć pieniądze, by móc służyć wiernie. Kupuj przyjaciół, cnota niech dla ciebie będzie tylko maską, wyzyskuj bogatych i starców, żeń się dla pieniędzy - przyjemność znajdziesz obok; jeśli masz niebrzydką krewną, sprzedaj ją dla ,,własnej korzyści" i nigdy nie pozwól, by przyjaźń przeszkodziła ci w dbaniu o własne interesy - to jedyna skuteczna recepta23. Recepta, której Wyatt, Tomasz Boleyn, jego córki i właściwie każdy dworzanin w którymś momencie życia zmuszony był użyć. Lecz mimo swej odrazy wobec negatywnych aspektów życia dworskiego, Wyatt powrócił na dwór królewski i wracał nań jeszcze nie raz, aż w końcu, w drodze po królewskiego ambasadora, którego miał przywieźć na spotkanie z królem, zapadł na zapalenie płuc i zmarł w Sherborne w hrabstwie Dorset. Dla nas Wyatt był przede wszystkim poetą, lecz parafialne księgi w Sherborne wspominają go jako regis consiliarius, czyli królewskiego doradcę24. Nie ma dowodów na to, że ojciec Anny podzielał moralne rozterki Wyatta, ani że Anna, która je podzielała, zetknęła się z nimi w domu rodzinnym. A jednak, nawet jeśli Tomasz Boleyn był typowym, dbającym wyłącznie o własny interes dworzaninem, trzeba przyznać, że posiadał również wiele cech, których władcy poszukują w swym otoczeniu. Był w miarę wykształcony, najlepiej na dworze Tudorów władał językiem francuskim, znał również łacinę, cytował z pamięci niejeden fragment z Erazma i cechowała go wysoka kultura osobista25. Potrafił również, jak się przekonamy, zadbać o edukację dzieci, stąd Anna odebrała możliwie najlepsze wykształcenie osiągalne dla ówczesnych, zaś jej brat Jerzy prawdopodobnie był absolwentem Oxfordu, a później stał się uznanym poetą dworskim26. Tomasz Boleyn celował także w dworskich rozrywkach, szczególnie w turniejach rycerskich. Walczył nawet z samym królem w Greenwich w maju 1510 roku, zaś dziewięć miesięcy później był jednym z ,,obrońcó