Kamienie na szaniec

no nosić broń i bronić się wobec odpowiedzialności zbiorowej, i gdy inni jej nie noszą...?". 54 pytania na zżółkłej kartce: ,,O co chodzi, o co walczymy? Zabicie - po co? dla broni? Czy męskością nazwiemy twardość serca? Czy jest sens postępowania jak w nowelce? Jak najwięcej rzutkości, inicjatywy, Upojenie tym, co było, rozmarzenie tym, co będzie, a gdzie twarda rzeczywistość? Nie wolno ograniczać się do poznania tylko jednego stronnictwa czy ugrupowania. Obywatelskim obowiązkiem jest zapoznanie się w poszanowaniu dla przeciwnika ze wszystkimi kierunkami myśli politycznej polskiej: a) wychowanie obywatelskie, b) współżycie, c) kultura, d) nauczanie pracy zawodowej, społecznej, ". I myśl o Jutrze. ,,Jakiego chcę, jakie być powinno, jakie jest teraz, a jakie będzie?" Pisał doń Zośka w maju 1942 roku, gdy Alek był na wsi: ,,Zazdroszczę ci jednego, masz okazję w całkowitym oderwaniu i innej atmosferze przemyśleć i ugruntować swoje poglądy na szereg spraw, któremi bezpośrednio żyłeś w ostatnich czasach, i przejść od czynności i działania, często dyktowanych instynktem i tradycją, do roboty na dłuższą pomyślanej metę, której wartość będzie sięgała i rozwijała się w przyszłych warunkach naszego bytowania". Alek postanawia: ,,Wszystko pojęte jako przygotowanie, zaprawa do dobrej pracy i całego życia. (...) Wykorzystanie chwili, chwycenie okazji, by rozgrzane żelazo kuć na gorąco, by metal nie tracił na swej czystości i szlachetności, by coraz nowe i lepsze przybierał formy". To ich właśnie nazwał Jan Kott w recenzji z Kamieni na szaniec - ,,kondotierami nieświadomymi celu i sensu ". Ich młodość, mówiąc słowami Baczyńskiego, ,,w tej grozie była czysta". Umieli się cieszyć, śmiać, śpiewać - powstawały wspaniałe, nierozerwalne przyjaźnie. Dzisiejsza młodzież też nie jest zła. Ona jest po prostu zagubiona. Ja odnalazłam swą drogę w gąszczu zawikłanego życia, a zawdzięczam to chłopcom z Szarych Szeregów. Joanna Mortka, Tarnobrzeg, 1976 Ta opowieść o Nich zmieniła moje życie. Przestałam się bać być sobą. Joanna Sekutowicz, studentka pedagogiki, Warszawa, 1993 Giną. To nie jest wyrównana Więc - dlaczego? W imię jakich nadzwyczajnych celów poświęcają życie ,,i kiedy trzeba, na śmierć idą po kolei jak kamienie ręką Boga rzucane na szaniec". Byli tacy jak my. Chodzili do szkoły, zdawali maturę (może się bali? - jak my). Nie wiedząc o swojej wielkiej próbie - polskości, odwagi, męstwa, próbie, którą przeszli z podniesioną głową. Czy dziś byłoby to możliwe? Sylwester Brzuchacz, maturzysta, Liceum im. Baczyńskiego w Krakowie, 1994 Za mało dziś wierzymy w siebie, w swe własne siły. Za mało wierzymy w sens robienia czegoś wielkiego. Może też za mało współdziałamy ze sobą... Mam 24 lata i ciągle za mało odwagi. Rosną dziś młodzi ludzie, którzy zupełnie nie wiedzą, za kim iść... Książki Druha Kamińskiego są inspiracją do działania, myślenia i czucia, tak jak działali i czuli najwspanialsi Polscy Harcerze. Witold Pietrusiewicz, Warszawa, 1996 Lektura obowiązkowa, którą czyta się z zapartym tchem, ze łzami w oczach. Książka, która na zawsze zostaje w sercu. Niesamowite jest to, że w czasie tak smutnym, tragicznym była w Nich radość, miłość, siła przetrwania. Nie ma Ich. Odeszli. A jednak są. Żyją w każdym wrażliwym młodym człowieku. Pokolenie Rudych, Alków i Zosiek pokazało nam, co to jest honor, braterstwo, odwaga, przyjaźń... Agnieszka Kowalska, uczennica Liceum im. Mickiewicza, klasa II, Ciechanów, 1996 Miłość ,,Gdybyś odszedł, odeszłaby z Tobą moja lepsza część. Co zrobiłam dobrego, to przez Ciebie. Jesteś moim dobrem, moją rosą, moim deszczem, Moim Wczoraj, dzisiaj i jutro. Bez względu na to, co się z nami ". Gdy Basia pisała te słowa, miała 18 lat. Był rok 1942. Wiosna. Ostatnia wiosna życia jej chłopca. Alka Dawidowskiego. ,,Baśka! Dziękuję, że mam Ciebie!" - napisał. Basię Sapińską odnalazłam dzięki jej ciotecznej siostrze - harcmistrzyni Dance ze Zdanowiczów Rossmanowej, adiutantce Zośki, żonie Pana Janka. W domu Basi, otwartym na ogród róż, przez wiele wieczorów patrzyłam na jej szczupłe palce przesuwające się po ocalonych kartach z czułością, na jej delikatny profil, niezagasłą urodę. Dwakroć zasypana w Powstaniu, wyniosła tylko te skarby. Jej listy, które Alek oddał o poranku 26 marca 1943 roku. Jego listy, które zachowała z najmniejszymi karteluszkami. I śrubę z tablicy niemieckiej, którą Alek odkręcił z pomnika Kopernika w lutym 1942. Jego Virtuti Militari za Arsenał. I mszyste bazie w małym pudełeczku. Przez pół wieku nie utraciły puszystości ni połysku. Pisała w kwietniu 1942: ,,...nad wiosenną wodą rosną złoto-srebrne baźki, delikatne i pachnące". W rok potem położyła mu takie na mogile. Wszystkie