Alfred Hitchcock. Nieznana historia Psychozy

cie rzeczy gdyby mi na to pozwolono, napisałbym ją od początku. Jako młody człowiek uważałem, że jest to genialny, jedyny w swoim rodzaju obraz, po którym człowiek ma gęsią skórkę, ale teraz wiem, że jest czymś o wiele bogatszym. Zawsze jednak miło jest się utwierdzić w przekonaniu, że tak wielu moich czytelników - i przynajmniej niektórzy z krytyków - docenia to, że celowo unikałem analizy, wiwisekcji, dekonstrukcji, a zwłaszcza wyciskania ostatniej kropli życia z Psychozy. Dwadzieścia dwa lata po pierwszym wydaniu książki niezwykle mocnym, wzruszającym i czasami dość surrealistycznym doświadczeniem było obserwowanie, jak reżyser, obsada i ekipa Hitchcocka odtwarzają na planie i w studio pewne dokumentalne aspekty książki, takie jak obrazy, dialogi, sceny i sekwencje stworzone specjalnie na potrzeby scenariusza. Czasami miałem ochotę powiedzieć: zaraz, ta postać nie wyglądała tak, nie mówiła w ten sposób; nie to wtedy powiedzieli, a do tego zupełnie inaczej. Kiedy indziej wszystko było w przedziwny, dość przerażający sposób takie jak należy. Podzielę się kilkoma ulubionymi zdarzeniami - mam nadzieję, że bez reklam. Najlepsze miały miejsce na planie i w studiu dźwiękowym w historycznym, hollywoodzkim Red Studios, którego działalność rozpoczęła się w 1915 roku, kiedy to otwarto Metro Pictures Backlot Nr. 3, później własność Desi Arnaz i Lucille Ball, przemianowane potem na Desilu Studios i jeszcze później zwane Ren-Mar Studios. Był miejscem rejestracji takich programów telewizyjnych i filmów, jak I love Lucy, The Dick Van Dyke Show, The Andy Griffith Show, The Jack Benny Program, I Spy, The Golden Girls, Seinfeld, Weeds i Kto wrobił królika Rogera? Byłem świadkiem kręcenia bardzo udanych scen, na przykład tej, w której sir Anthony w roli Hitchcocka i genialna Toni Collete grająca długoletnią asystentkę produkcji u reżysera, Peggy Robertson, obserwują, jak totalnie niezależna piękność, Vera Miles (Jessica Biel) zostaje wprowadzona na plan i do garderoby, żeby zacząć pierwszy dzień zdjęciowy. Ruchy Biel, nawet jej przekrzywianie głowy, w subtelny sposób informują widza o bolesnej, lecz niewzruszonej postawie Miles, która wypada z łask swego potencjalnego tyrana, Hitchcocka. Sir Anthony raczy Colette serią kąśliwych uwag - niektórych zawartych w scenariuszu, innych improwizowanych - dotykających Miles, przez co Hitchcock jawi się jako drażliwy, paskudny typ, lecz całkowicie ludzki, który wykorzystuje swoje złośliwe poczucie humoru, by ukryć własną urazę za to, że Miles nie pozwoliła zrobić z siebie szykownej, chłodnej, luksusowej dziewczyny w stylu Grace Kelly. Jako Robertson Collette broni praw swojej płci, broni Miles i lekceważy szpilki Hitchcocka - jej chemia z sir Anthonym wprost elektryzowała. Gra tych aktorów jest prosta i bezceremonialna, jednocześnie sięga klasy mistrzowskiej. Bardzo cenię sobie elokwentną ekspresję i język ciała Helen Mirren, jako nieodzownej, choć przeważnie milczącej współpracowniczki Hitchcocka, kiedy obserwuje, jak wysokie drzwi do studia dźwiękowego zasuwają się, jednocześnie odgradzając ją od męża i kolegów filmowców. Jest taki uroczy moment, w którym Alma grana przez Damę Helen Mirren1 zwierza się Huston z bólu i przyjemności małżeństwa z pełnym obsesji, wad i ułomności człowiekiem, który zupełnie przypadkowo jest znanym reżyserem. I ten moment, gdy Anthony Hopkins krąży po kinowym lobby niespokojny niczym lew w klatce, podsłuchując reakcje pierwszych widzów na Psychozę. Pozwala sobie jedynie na chwilę satysfakcji, kiedy słyszy, jak publiczność wybucha mrożącym krew w żyłach krzykiem - czy można chcieć czegoś więcej? Były też pomniejsze chwile, które również pozostawiły żywe wspomnienia, jak ta, kiedy producent Alan Barnette oprowadzał mnie po ciemnym, prawdziwie przerażającym planie zaaranżowanej komnaty grozy z Wisconsin, domu Eda Geina, mordercy z lat pięćdziesiątych. Trafiając do reprodukcji biura produkcyjnego Hitchcocka, zauważam na biurku recepcjonistki kilkanaście starych kopert zaadresowanych ręcznie do Alfreda Hitchcocka. Publiczność nie będzie miała prawa ich zobaczyć, ale sensowny, szczegółowy rekwizyt czy ustawiony plan sprawia, że widzi je ten, kto powinien. Richard Chassler powiedział mi, że zanim odegrał swoją scenę w roli aktora, Martina Balsama, dotknął na szczęście głównego wspornika poręczy schodów z Psychozy wypożyczonego do naszego filmu z działu rekwizytów Universalu. Wchodząc do królestwa fachowców od makijażu i fryzury pod dowództwem Howarda Bergera i Julie Hewett, można było zobaczyć naturalnej wielkości manekina pani Bates siedzącej na krześle. Dostrzegłszy jakiegoś mężczyznę wystrojonego w jeden ze starannie wykonanych przez Julię Weiss kostiumów z epoki, zdałem sobie sprawę, że jego postawa i sposób