Pociąg Kasztnera
„Podczas pierwszego spotkania Eichmann pochylił się nagle w swoim niskim fotelu i zapytał Kasztnera:
- Wie pan, kim ja jestem? - I nie czekając na odpowiedź, powiedział: - Jestem komisarzem światowego żydostwa. To ja decyduję, ilu Żydów będzie żyć, a ilu zginie. Powierzono mi zadanie oczyszczenia ulic Europy z Żydów".
Rezső (Rudolf) Kasztner to bohater Holokaustu tej samej miary co Oskar Schindler i Raoul Wallenberg. Był węgierskim Żydem, z zawodu prawnikiem i dziennikarzem. Podczas okupacji stanął na czele grupki osób próbującej uratować resztki żydowskiej ludności przed transportem do Auschwitz. Udało mu się ocalić 1684 Żydów i wysłać ich do Szwajcarii tak zwanym „pociągiem Kasztnera". Tuż przed zakończeniem wojny przyczynił się do uratowania kolejnych kilkuset tysięcy osób, już wywiezionych do obozów koncentracyjnych. Dlaczego zatem inni zostali okrzyknięci bohaterami, a Kasztnera oskarżono po wojnie o „paktowanie z diabłem"?
W swojej znakomitej książce Anna Porter opowiada historię człowieka, który w dramatycznych warunkach zawarł pakt „krew za towar" z samym Adolfem Eichmannem, architektem Holokaustu. Esesmani zgodzili się wymienić życie Żydów na pieniądze, złoto, diamenty i inne towary. W czasie gdy niemal pół miliona węgierskich Żydów wywieziono już do Auschwitz, Kasztner uznał, że to jedyny sposób na uratowanie choćby niewielkiej części jego narodu - i udało mu się.
Jak na ironię, kiedy po wojnie Rezső Kasztner osiadł z rodziną w Izraelu, zamiast uznania dla jego zasług pojawiły się ataki i oskarżenia o kolaborację z hitlerowcami. Podczas trwania sprawy sądowej przeciwko jednemu z oskarżycieli, w marcu 1957 Kasztner został zamordowany przez szukającego zemsty zabójcę. Do dziś w opinii wielu osób pozostaje postacią bardzo kontrowersyjną.
Rzetelnie udokumentowana książka Anny Porter przedstawia kulisy „targów z diabłem", łącząc w sobie cechy relacji historycznej, politycznego thrillera, i dramatu prawniczego. Fascynująca i tragiczna historia rodzi pytania o słuszność działania jednostek i moralne wybory.
W 2008 roku Pociąg Kasztnera zdobył prestiżową kanadyjską nagrodę Nereus Writers' Trust Non-Fiction Prize.
Anna Porter, dziennikarka, pisarka i wydawca, urodziła się na Węgrzech, obecnie mieszka w Kanadzie. Po rewolucji 1956 roku jej rodzina przeniosła się do Nowej Zelandii. Karierę rozpoczęła w Anglii, w 1969 roku była współzałożycielką wydawnictwa Key Porter Books. Jako jeden z najwybitniejszych wydawców kanadyjskich wygłosiła liczne wykłady na temat kultury kanadyjskiej, sztuk pięknych i przyszłości książki. Jako dziennikarka pracuje dla wielu gazet, pisze o konflikcie bliskowschodnim, antysemityzmie i współczesnych problemach politycznych. Jest autorką pięciu książek, w tym bestsellerowych wspomnień The Storyteller.
