Jan Matejko (1838-1893) jeden z najważniejszych, a zarazem najbardziej niezwykłych polskich malarzy. I zapewne jedyny, o którego twórczości można bez wątpienia powiedzieć, że trafiła także "pod strzechę“. Czy jednak "znany“ oznacza też "rozumiany“? Tym tropem wiedzie nas w swych rozważaniach Autor, wytrawny znawca nie tylko malarstwa Matejki, ale i jego historiozoficznych poglądów. Nie jest to biografia w ścisłym znaczeniu tego słowa, raczej duchowy portret artysty, zaś wyłaniające się z owych rozważań oblicze Matejki w niczym nie przypomina jego powszechnie znanych uładzonych i płaskich biogramów. Album niniejszy, zawierający ponad dziewięćdziesiąt barwnych reprodukcji, nie tylko przypomina wszystkie najsłynniejsze dzieła artysty, ale i prezentuje te znacznie mniej rozpowszechnione, czy wręcz nieznane, udostępnione ze zbiorów prywatnych. Ukazują one poprzez swą różnorodność niezwykłą skalę i bogactwo talentu Matejki.