Jerzy Giedroyc. Witold Jedlicki. Listy 1959-1982

Obfita korespondencja redaktora paryskiej Kultury Jerzego Giedroycia z Wacławem A. Zbyszewskim (19031985), jednym z najwybitniejszych umysłów powojennej emigracji, doskonałym publicystą i świetnym radiowcem, to lektura fascynująca i pouczająca. Zbyszewski z całą szczerością dzieli się z przyjacielem swymi troskami bezdomnego emigranta, zmuszonego do ciągłej walki o byt, krytycznymi i często bezwzględnymi sądami o rodakach, ale też przenikliwymi analizami procesów społecznych i politycznych. Niektóre jego uwagi i przemyślenia dotyczące polskich losów okazują się zdumiewająco trafne i wciąż aktualne.

Tom jest kontynuacją serii wydawniczej Archiwum „Kultury” upowszechniającej źródłowe badania związane z dziejami paryskiej „Kultury” oraz Instytutu Literackiego w Maisons-Laffitte. Jerzy Giedroyc – ur. 27 lipca 1906 w Mińsku, zm. 14 września 2000 w Maisons-Laffitte. Polski wydawca, publicysta, polityk i działacz emigracyjny. Twórca i redaktor paryskiej „Kultury”. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Listy Jerzego Giedroycia i Jana Józefa Lipskiego z lat 1957-1991 stanowią nieocenione źródło nie tylko dla badaczy życia i twórczości obu autorów, ale też dla zainteresowanych najnowszą historią polityczną, dziejami opozycji demokratycznej w Polsce po II wojnie światowej (Klub Krzywego Koła, Komitet Obrony Robotników). Jednocześnie są kopalnią wiadomości do przyszłego monograficznego opracowania historii Instytutu Literackiego w Maisons-Laffitte. Na ich podstawie można zrekonstruować strategię, jaką Giedroyc stosował wobec ośrodków opiniotwórczych i opozycji w kraju, jak i wobec władz komunistycznych w Polsce.

Ta niezwykle żywa i przykuwająca uwagę wymiana osobistych poglądów obu korespondentów jest źródłem informacji na temat ewolucji poglądów, starć ideowych i klimatu opinii dominujących w niezwykle ważnej części polskiej elity intelektualnej, daje nam możliwość obejrzenia niejako zza kulis wielu kluczowych wydarzeń najnowszej historii. Starcia ideowe między inteligencją krajową po Październiku 1956 r. a emigracją, ewolucja poglądów w kręgu paryskiej „Kultury”, rodzący się ruch oporu oraz opozycja demokratyczna w PRL - z tym tomem listów zajrzycie za kulisy najnowszej historii Polski.

Trzy tomy korespondencji Giedroycia i Mieroszewskiego są kontynuacją serii wydawniczej Archiwum "Kultury" upowszechniającej źródłowe badania związane z dziejami paryskiej "Kultury" oraz Instytutu Literackiego w Maisons-Laffitte. Ta niezwykle żywa i przykuwająca uwagę wymiana listów między Redaktorem i czołowym publicystą "Kultury" jest źródłem informacji na temat kształtowania się i ewolucji poglądów, starć ideowych i klimatu opinii dominujących w kręgu "Kultury". Daje nam możliwość spojrzenia niejako za kulisy wielu kluczowych wydarzeń najnowszej historii Polski i emigracji.

Zygmunt Haupt, pisarz owiany legendą, niezwykła osobowość twórcza, wygnaniec i outsider, autor jednego z najważniejszych tomów polskiej prozy w XX wieku (Pierścień z papieru). Kolejny tom serii publikacji źródłowych materiałów do dziejów paryskiej ?Kultury? przynosi kompletne wydanie nieznanej korespondencji pisarza z Jerzym Giedroyciem, a także innymi osobami ze środowiska ?Kultury? (Marią i Józefem Czapskimi, Zofią i Zygmuntem Hertzami oraz Jerzym Stempowskim).

Kolejny tom zainicjowanej przez Jerzego Giedroycia serii publikacji źródłowych do dziejów paryskiej „Kultury”. Lektura podstawowa dla wszystkich zainteresowanych nie tylko historią emigracji po 1939 roku, dziejami inteligencji polskiej XX wieku, ale też życiem i twórczością Stanisława Vincenza, wybitnego pisarza (autora cyklu epickiego „Na wysokiej połoninie”), badacza kultury i obyczaju Huculszczyzny, filozofa i tłumacza.

Kolejny tom zainicjowanej przez Jerzego Giedroycia serii publikacji źródłowych do dziejów paryskiej KULTURY. Lektura podstawowa dla wszystkich zainteresowanych nie tylko historią emigracji po 1939 roku, dziejami inteligencji polskiej XX wieku, ale też życiem i twórczością Józefa Łobodowskiego, wybitnego pisarza, poety, tłumacza, publicysty. Tom w znacznej części poświęcony jest kontaktom Kultury z Ukraińcami i Rosjanami, których teksty publikowane w paryskim miesięczniku Łobodowski tłumaczył.

Irytujące nonszalanckim podejściem do faktów i dat, ale bezkompromisowe, oryginalne w ocenach i interpretacjach, zawsze osobne pisarstwo wspomnieniowe Wacława A. Zbyszewskiego robi wrażenie autentyzmem, erudycją i odwagą. Zbyszewski wprawdzie nie wyjaśnia wszystkich aspektów biografii i zmagań ludzi, o których pisze (m.in. Adolf Bocheński, Maria Czapska, Jerzy Giedroyc, Stanisław Mackiewcz, Stanisław Mikołajczyk, Kajetan Morawski, Edward Raczyński, Janusz Radziwiłł, Jerzy Stempowski ), ale traktuje zmarłych tak, jakby żyli, bez taryfy ulgowej. Bohaterowie tego tomu wspomnień przedstawieni są bez uwznioślającego schematu, stają się dzięki temu bardziej zrozumiali i bliscy mimo formułowanych wobec nich oskarżeń i zarzutów.

Najnowsza książka ks. prof. W. Chrostowskiego poświęcona jest podstawowym zagadnieniom dotyczącym lektury Biblii. Jeden z najwybitniejszych polskich biblistów odpowiada w tej publikacji na tak istotne pytania jak: Czym jest Pismo Święte?Czy Abraham istniał naprawdę?Jak rozumieć natchnienie i bezbłędność Biblii?Na czym polega historyczność ksiąg biblijnych?Dlaczego na kartach Biblii są wzmianki o przemocy i złu?Jaka jest relacja miedzy historycznością Jezusa Chrystusa i wiara w Niego?Jak praktycznie czytać Pismo Święte?

To podróż, której początek i koniec tkwi w morzu, a trasa wędrówki, wynurzywszy się z głębin, unosi się w górę – nad wyłaniającym się archipelagiem. Paolo Rumiz przemierzył tysiące kilometrów wzdłuż górskiego garbu Włoch – wieloryba. Droga wiodła przez Alpy i Apeniny, od zatoki Kvarner aż do Capo Sud, najbardziej wysuniętego na południe punktu półwyspu. Wędrował przez doliny, w których żyły muflony. Mijał domy dróżników, przemierzał słynne górskie serpentyny. Biwakował w jaskiniach, chroniąc się przed ulewnym deszczem, odwiedzał sanktuaria, gdzie pogańskie bóstwa wciąż pojawiają się za plecami świętych. Spotykał kłusowników, strażników legendarnych schronisk, muzyków, którzy w tej niezwykłej krainie poszukują swoich korzeni....

Nie od dzisiaj wiemy, że Andrzej Bobkowski był epistolografem radykalnym, dążącym do wykorzystania wszystkich możliwości, jakie daje list. Jego korespondencja z redaktorem ,,Tygodnika Powszechnego" nie tylko to potwierdza, ale pozwala też zajrzeć za kulisy współpracy Bobkowskiego z krakowskim periodykiem i rekonstruować serdeczną, choć niezwykłą przyjaźń z Jerzym Turowiczem.