Pierwsze życie Marka Kondrata

�w­nież w zawo­do­wych spra­wach aktor uni­kał zawsze jak ognia dekla­ra­cji o misji, posłan­nic­twie, roli arty­sty w spo­łe­czeń­stwie, a już broń Boże roz­wa­żań na temat roli sztuki jako leku na całe zło świata. Wolał patrzeć na sie­bie jak na pro­fe­sjo­na­li­stę, zawo­dowo trak­tu­ją­cego kolejne zada­nia. Stąd też mało w dorobku Kon­drata wycie­czek w stronę arty­stow­skich unie­sień, nie wiem, czy znaj­dziemy je w ogóle. Dużo nato­miast kina gatun­ko­wego, żon­glo­wa­nia kon­wen­cjami, zmian tonów. Dużo kome­dii, nie­mało - przy­naj­mniej od pew­nego momentu - kina sen­sa­cyj­nego. Zawsze dla ludzi, a nie do ludzi ple­cami. Kogoś to pań­stwu przy­po­mina? Oczy­wi­ście. Janu­sza Majew­skiego. Od jego fabu­lar­nego debiutu - filmu Sub­lo­ka­tor - mija wła­śnie lat pięć­dzie­siąt pięć. Od pierw­szej szkol­nej etiudy, jaką nakrę­cił, sześć­dzie­siąt trzy. Nie ma sensu pro­wa­dzić szcze­gó­ło­wych wyli­czeń, ile tytu­łów ma w dorobku, ale warto zazna­czyć, że pierw­sze nieco dłuż­sze, bo kil­ku­let­nie prze­rwy w reali­za­cjach, robił sobie już w obec­nym wieku, a nawet w led­wie zakoń­czo­nej deka­dzie. Przed­tem pra­co­wał nie­mal bez wytchnie­nia, filmy kinowe prze­pla­ta­jąc z tele­wi­zyj­nymi, seriale ze spek­ta­klami tele­wi­zyj­nymi. Zmie­niał też gatunki, a to idąc w kino histo­ryczne, a to we współ­cze­sne opo­wie­ści, cza­sem też dorzu­ca­jąc do tego doku­menty. Nie bał się kome­dii, swe filmy jako wytrwany miło­śnik jazzu wypeł­niał muzyką. Trudno rzecz jasna wyobra­zić sobie pol­skie kino ostat­niego pół­wie­cza bez Janu­sza Majew­skiego, ale też trudno zna­leźć takich, co zesta­wiają go z naj­więk­szymi z naj­więk­szych. Nie wymie­nia się autora Sprawy Gor­go­no­wej jed­nym tchem z Andrze­jem Wajdą, Krzysz­to­fem Zanus­sim, Krzysz­to­fem Kie­ślow­skim. Może dla­tego, że samemu Majew­skiemu ni­gdy na tym nie zale­żało. Od arty­stow­skich cią­got wolał poro­zu­mie­nie z sze­roką publicz­no­ścią. Dla­tego mógł się cie­szyć fre­kwen­cyj­nymi suk­ce­sami. I krę­cił jeden film za dru­gim. Nikomu bowiem nie mogło przyjść do głowy, że będzie to nie­tra­fiona inwe­sty­cja. Twórca sam zresztą mówił nie­jed­no­krot­nie, że bli­skie są mu stan­dardy rodem z Hol­ly­wood. Z punktu do punktu naj­krót­szą drogą, a nie łapiąc się prawą ręką za lewe ucho, bo tak wyobra­ził sobie pan arty­sta. Majew­ski zdzi­wił się, kiedy mu przy­po­mnia­łem, że z Mar­kiem Kon­dra­tem pra­co­wał czter­na­ście razy. Zaczęli w 1975 roku od Zaklę­tych rewi­rów, skoń­czyli w 2010 Małą maturą 1947, gdzie zagrał małą rólkę, namó­wiony przez przy­ja­ciela i tylko ze względu na niego. Pomię­dzy tymi datami i obra­zami było dwa­na­ście innych. Sprawa Gor­go­no­wej nale­żała do Ewy Dał­kow­skiej, Kon­dra­towi przy­padł jedy­nie epi­zod. W Lek­cji mar­twego języka dostał już więk­szą par­tię nie­miec­kiego porucz­nika. W Kró­lo­wej Bonie wcie­lił się w Andrzeja Fry­cza Modrzew­skiego, ale z tego serialu zapa­mię­tamy przede wszyst­kim Alek­san­drę Ślą­ską w roli tytu­ło­wej. Podob­nie zresztą było w kino­wym Epi­ta­fium dla Bar­bary Radzi­wił­łówny, gdzie dzie­liła się ekra­nem z gra­jącą tytu­łową postać Anną Dymną. Z Mrzonki też Kon­drata raczej nie pamię­tamy. Zamiast świę­to­wać dzie­się­cio­le­cie Zaklę­tych rewi­rów Majew­ski przy wydat­nym udziale Kon­drata przy­go­to­wał kolejny abso­lutny prze­bój. Powieść Dezer­te­rzy autor­stwa zapo­mnia­nego autora Kazi­mie­rza Sejdy swo­jego czasu nie­słusz­nie uwa­żana była za pla­giat Przy­gód dobrego wojaka Szwejka Jaro­slava Haška. Nie jest to oczy­wi­ście lite­ra­tura wyso­kich lotów, ale jako mate­riał dla kina spraw­dziła się dosko­nale. To histo­ria pię­ciu dezer­te­rów róż­nych naro­do­wo­ści, za wszelką cenę pra­gną­cych zbiec ze znie­na­wi­dzo­nych koszar. W pierw­szej czę­ści trwa­ją­cego dwie i pół godziny filmu pocieszni boha­te­ro­wie szy­kują plan, w dru­giej wcie­lają go w życie. Zamy­słem reży­sera było powie­rze­nie głów­nych ról akto­rom z róż­nych kra­jów. Skoń­czyło się na tym, że skoro Dezer­te­rzy są kopro­duk­cją pol­sko-węgier­ską, zagrali wyko­nawcy z tych dwóch kra­jów. Z Pol­ski Jacek Sas-Uhry­now­ski, Wik­tor Zbo­row­ski i w naj­waż­niej­szej roli Polaka Kani Marek Kon­drat. Jeśli mówimy o jego gigan­tycz­nej popu­lar­no­ści, ten film mocno się do niej przy­czy­nił. Obej­rzało go jedy­nie w kinach bli­sko osiem milio­nów ludzi. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki