The Crown (twarda)

zele ze Związkiem Radzieckim, który wysłał do Egiptu swoich pilotów, by pomóc w utrzymaniu ruchu wodnego w Kanale - była przychylna antykolonialnemu wystąpieniu Nasera. ,,Nie może być mowy o akcji zbrojnej bez wsparcia ONZ, którego nie mamy - odparowuje Anthony Nutting, młody Podsekretarz Stanu, którego Peter Morgan wybiera na głos sceptycyzmu w gabinecie Edena. - Nie możemy iść na wojnę sami"[23]. Eden de facto już o tym pomyślał - a jego rozwiązaniem było najbardziej bezczelne oszustwo w nowożytnej historii Wielkiej Brytanii. Dwudziestego drugiego października 1956 roku przedstawiciele Wielkiej Brytanii i Francji spotkali się w sekrecie w willi w S?vres na obrzeżach Paryża z premierem Izraela Dawidem Ben Gurionem, ministrem obrony w jego gabinecie Szymonem Peresem i szefem sztabu Mosze Dajanem. Eden poszedł za radą Churchilla, by zwerbować ,,Żydów" - choć nie otwarcie. W ciągu następnych czterdziestu ośmiu godzin te trzy kraje zawiązały spisek, w myśl którego siły izraelskie miały dokonać inwazji na Egipt i przejąć kontrolę nad Kanałem Sueskim, pozwalając niby zaskoczonym Brytyjczykom i Francuzom wejść w rolę mediatora - ,,Szok! Zgroza!" - i zainterweniować w celu rozdzielenia walczących stron. ,,Dziś we wczesnych godzinach porannych - oznajmia serialowy Eden na audiencji u Elżbiety II, udając zaskoczonego i zaniepokojonego - armia izraelska przypuściła atak na terytorium Egiptu. (...) Egipt postawił w stan gotowości siły odwetowe (...), a rząd Waszej Królewskiej Mości wystosował do obu stron ultimatum, by zaprzestały działań wojennych i wpuściły na teren kraju anglo-francuskie siły pokojowe"[24]. Sześć dni później, piątego listopada 1956 roku, brytyjscy i francuscy spadochroniarze wylądowali wzdłuż Kanału Sueskiego, przejmując nad nim kontrolę - jednak na niewiele się to zdało, gdyż przed wycofaniem się Egipcjanie zdążyli zatopić większość statków, na następne pół roku uniemożliwiając ruch w Kanale. Szczegóły anglo-francusko-izraelskiej zmowy z S?vres ujrzały światło dzienne dopiero po niemal dwóch dekadach, gdy w latach siedemdziesiątych opowiedział o nich w wywiadzie lord Mountbatten[25], który w 1956 roku był szefem sztabu marynarki i twierdził, że już wtedy podejrzewał spisek. Niemożliwe, by brytyjscy spadochroniarze zdołali przeprowadzić tak błyskawiczny atak bez wcześniejszych przygotowań, o których wiedziały tylko wąskie kręgi wojskowe i wywiadowcze. Przez cały sierpień do Southampton przewożono czołgi i pojazdy opancerzone, które następnie ładowano na statki i transportowano na środkowy wschód. The Crown wykorzystuje tę wcześniejszą wiedzę wojskową w fascynującej scenie konfrontacji między królową a Anthonym Edenem. ,,Kiedy wspominał pan o ataku Izraela - mówi królowa, patrząc zagadkowo na swojego premiera podczas audiencji na początku listopada 1956 roku i przyjmując na tyle ostry ton, by Eden gwałtownie się wyprostował - nie wyglądał pan na zaskoczonego"[26]. Być może jest to kolejna ,,scena z jeleniem" - szczegółów nie znamy. Oprócz królowej i premiera - oraz ich osobistych sekretarzy, którzy przygotowują briefing - nikt nie zna przebiegu cotygodniowych spotkań teoretycznie ceremonialnej głowy państwa z szefem wybranego przez naród rządu. Audiencje zazwyczaj odbywają się wieczorem dnia powszedniego w pałacu Buckingham i rozpoczynają się po zwołaniu parlamentu. Na początku panowania Elżbiety II przesunięto je z godziny osiemnastej trzydzieści na osiemnastą, by królowa mogła zdążyć na kąpiel księcia Karola i księżniczki Anny. Audiencje te mają na celu przedyskutowanie bieżących priorytetów rządu oraz jego polityki wewnętrznej i zagranicznej, a także wszelkie zmiany gabinetowe. Jeśli wierzyć niektórym mało dyskretnym premierom, królowa uwielbia słuchać westminsterskich plotek i wykazuje szczególne zainteresowanie sprawami, za które czuje się osobiście odpowiedzialna, na przykład sytuacją sił zbrojnych. Ale wszystkie te przecieki pochodzą ze strony politycznej. Jeśli Elżbieta II kiedykolwiek rozmawiała o audiencjach ze swoimi osobistymi sekretarzami, ci wszystko zachowali dla siebie. Zatem scenarzysta ma całkowicie wolną rękę i może puścić wodze fantazji na temat tego, co władczyni i premier powiedzieli sobie podczas tamtego spotkania. Ustami Elżbiety Peter Morgan przechodzi od razu do sedna kryzysu sueskiego: ,,Czy zmówiliśmy się z Izraelem?" - pyta królowa. I w ten oto sposób wszystko wychodzi na jaw. Eden wyznaje monarchini całą prawdę o zmowie z S?vres i późniejszej brytyjskiej inwazji na Egipt, a w tle rozbrzmiewają dźwięki motywu muzycznego pt. Spisek z ,,Sześć dni temu - przyznaje ze skruchą Eden - doszło do tajnego spotkania naszego rządu z przedstawicielami Francji i Izraela w miejscowości S?vres pod Paryżem, gdzie podpisano protokół - tak