Bez hamulców Tai Woffinden

Żużel jest dyscypliną wyjątkową - z jednej strony jest popularna w zaledwie kilku krajach, ale i tak niektóre z nich nie traktują tej dyscypliny w pełni poważnie. Tym bardziej wydawać się może dziwne, że w epoce, w której brytyjski żużel jest tylko cieniem siebie sprzed kilkudziesięciu lat, na Wyspach był w stanie pojawić się zawodnik, który zdobył już trzy indywidualne Mistrzostwa Świata. Tym człowiekiem jest Tai Woffinden, który między innymi o tym opowiada w swojej autobiografii.
Książka nosząca tytuł "Bez hamulców" jest szczerą opowieścią Brytyjczyka o młodości, stosunku do sportu, a także do innych zawodników czy brytyjskiego speedwaya. Tai nie gryzie się w język i bezpośrednio krytykuje niektóre działania, jednocześnie starając się wskazać alternatywne rozwiązanie, które jego zdaniem, rozwiąże część problemów. Obrywa się tutaj głównie działaczom na Wyspach, jednak punktuje również rywali.
Jednocześnie jest to książka, która pokazuje przemianę zawodnika z krnąbrnego, łapiącego życie w profesjonalistę, ściśle pilnującego treningu.
Książka nie jest idealna. W czasie lektury w oczy rzucają się dwie kwestie. Po pierwsze, czasami narracja prowadzona jest bardzo chaotycznie, przez co czytelnik łatwo może zgubić się w chronologii zdarzeń. Niektóre momenty są pod tym względem tak zawiłe, że trudno powiedzieć, którego sezonu dotyczy opowieść. Drugim elementem nieco zmniejszającym przyjemność z lektury są pewne powtórzenia, które w zamierzeniu autorów miały przywoływać określone sytuacje, ale w moim odczuciu stawały się w pewnym momencie irytujące i dawały wrażenie, że każdy rozdział powstawał jako niezależny tekst, mający być opublikowany osobno.
Są to jednak w ostatecznym rozrachunku niewielkie problemy, a z lektury książki Woffindena można dowiedzieć się wiele zarówno o nim samym, jak i o jego dyscyplinie. Dla fanów żużla jest to bezapelacyjnie pozycja obowiązkowa, a i inne osoby mogą znaleźć w niej coś inspirującego dla siebie.

Oblicza czarnego sportu.

Tai Woffinden ? tego pana fanom żużla przedstawiać nie trzeba. Jak się prezentuje jego autobiografia? No cóż? Przed nami książka bezpośrednia i szczera, choć może miejscami nieco chaotyczna. Z drugiej jednak strony pełno tutaj ciekawych anegdot, a całość jest ? wbrew pozorom oraz obawom ? całkiem sensownie napisana (choć szkoda, że chronologia zdarzeń jest w niej nieco zaburzona).

Trzykrotny indywidualny żużlowy mistrz świata odsłania przed nami rąbka tajemnicy na temat samego siebie i swojego życia. Już sama wieść o tej autobiografii była interesująca, Tai znany jest bowiem z wybryków i różnego rodzaju tarapatów, w które na przestrzeni lat się pakował. Co Woffinden ma nam na ten temat do powiedzenia?

Coś niecoś ma ;) Będę zatem ciekawe anegdoty i historie w stylu chociażby genezy znanej fanom sytuacji, której finałem było wysiadanie przez Taia z samochodu w kajdankach. Tak, ta część książki jest zdecydowanie najciekawsza :) Jednak wydaje mi się, że środek ciężkości położono nieco gdzie indziej, albowiem Woffinden sporo mówi o swoich wartościach, o podejściu do sportu, a także o rodzinie. Wspomina chorobę i śmierć swojego ojca, a także swój wypadek, który skutkował groźnym urazem kręgosłupa. Wyłania się z tego obraz rozrabiaki, który? sporządniał. I muszę przyznać, że bardzo ciekawie się to czyta ? nawet jeśli człowiek przed lekturą nastawiał się przede wszystkim na skandale i pikantne smaczki.

Od strony czysto sportowej patrząc? mogło być lepiej. Woffinden ? co było do przewidzenia ? wspomina swój zwycięski marsz po tytuł mistrza świata w latach 2013, 2015 i 2018. W książce pokuszono się także o swoiste porównanie ligi polskiej z angielską i szwedzką, jednak jest ono niestety niepełne. Dlaczego? Otóż dlatego, że trochę po macoszemu potraktowano tutaj ligę polską. Od żużlowca, który od lat broni wrocławskich barw można się było w tej materii spodziewać o wiele więcej niż tutaj napisano. Dodatkowo rzuca się w oczy to, że opisy sportowe wypadają trochę blado ? moja teoria na ten temat jest taka, że po prostu brak im szczegółów, a dzieje się tak chyba głównie przez zadziwiająco małą ilość insiderskich opisów żużlowych, zwłaszcza tych wybitnie zakulisowych. Szkoda.

Książka ma także pewien inny minus, a mianowicie wspomnianą już na wstępie zaburzoną chronologię zdarzeń. Mi to osobiście troszeczkę przeszkadzało w lekturze, ale ? umówmy się ? dyskwalifikujący minus to na szczęście nie jest.

Przy tego typu lekturach nieuchronnie pojawia się pytanie o sens powstania autobiografii w przypadku czynnego zawodowo sportowca, który ma przed sobą jeszcze co najmniej kilka ładnych parę lat kariery. Woffinden nie skończył nawet jeszcze trzydziestki (stuknie mu w sierpniu), trochę więc jeszcze przed nim tego całego jeżdżenia... Na postawione pytanie trudno więc jednoznacznie odpowiedzieć, nie da się bowiem uciec od konfliktu pomiędzy tym, że facet sporo już osiągnął i warto by to było udokumentować jakimiś spisanymi wspomnieniami, a tym, że jego historia nie jest jeszcze bynajmniej zamknięta?

Jeśli miałbym rekomendować czy po książkę sięgnąć, to jak najbardziej lekturę polecam. Nie oczekujcie jednak fajerwerków i miejcie świadomość, że w perspektywie najbliższych lat na sto procent powstaną kolejne biografie Woffindena, a wtedy bardzo możliwe, że niniejsza odejdzie w zapomnienie.

?Bez hamulców? to bardzo szczera, pełna anegdot i ciekawych historii książka. Żużlowiec opowiada o swoim życiu. O wzlotach i upadkach, licznych wybrykach i kłopotach, w które z łatwością wpadał. Przyznaje się do błędów. Przedstawia historię swojej rodziny, dzieciństwo i dorastanie, a następnie przebieg kariery. Dzieli się sukcesami, a także najtrudniejszymi momentami, jakich dotychczas doświadczył. Nie pomija nawet ostatnich godzin życia ciężko chorego ojca, którego postać wielokrotnie pojawia się w jego wspomnieniach. Wyraźnie widać jak wielką rolę odegrał on w życiu żużlowca.

Książkę czyta się dobrze, kolejne strony mijają dosyć szybko. Małym mankamentem jest jednak zaburzona chronologia oraz powtórzenia pewnych wydarzeń. To sprawia, że można się trochę w historii Tai?a pogubić. Ponadto polscy fani speedwaya mogą być troszkę zawiedzeni, gdyż wątki polskie obecne w karierze Tai?a w porównaniu z pozostałymi zostały niestety skromniej opisane. Mimo to zarówno kibice samego Tai?a, jak i żużla ogólnie znajdą w autobiografii Woffindena wiele interesujących treści.