Wszechmogący - Piotr Trybalski

Sylwetka wizjonera i himalaisty, stanowiąca pierwiastek polskiego sukcesu w himalaizmie

Andrzej Zawada - himalaista pełen wizji, lider najbardziej ekstremalnych wypraw. To dzięki niemu polski himalaizm zyskał międzynarodowe uznanie. Bez jego odwagi i determinacji nie byłoby pierwszej zimowej misji na Everest, a także nepalskiej wyprawy na K2.

Dowiedz się, kim był Andrzej Zawada, który zainicjował zimowy wyścig na szczyty ośmiotysięczników.

Deklarował: „Jestem stworzony do rzeczy wielkich” - już pod koniec lat pięćdziesiątych XX wieku. Jako student fizyki pragnął zapisania się w historii. Wydawało się, że jego przypadkowy kontakt z Klubem Wysokogórskim stanowi początek jego wielkiej pasji i misji - zaprowadzenia polskiego alpinizmu na wyżyny swojej sławy, mimo represyjnego komunistycznego reżimu, oraz udostępnienia Polakom drogi do Himalajów.

W 1971 roku Zawada prowadził pierwszą polską wyprawę do Karakorum, podczas której zdobyto niezdobyty dotąd szczyt Kunyang Chhish, prawie ośmiotysięcznik. Następne wydarzenie zaskoczyło cały świat. Pomimo sceptycyzmu pierwszego zdobywcy Everestu, Edmunda Hillary'ego, który twierdził, że „zimą nie da się przeżyć powyżej 7000 m", Andrzej Zawada i Tadeusz Piotrowski zdołali zdobyć wierzchołek Noszaka (7492 m n.p.m.). Od tamtej pory historia alpinizmu miała być redefiniowana. Zawada postanowił uczynić zimowych wspinaczek rozpoznawczym znakiem polskiej szkoły himalaizmu.

Charakterystyczny, charyzmatyczny Zawada, syn konsula polskiego oraz wnuk powstańca styczniowego, umiejętnie manewrował w rzeczywistości PRL-u, starając się zdobyć poparcie dla swoich rewolucyjnych pomysłów. Kluczowy w jego karierze okazał się rok 1980. Wtedy pod jego przywództwem, Polacy jako pierwsi zdobyli zimą ośmiotysięcznik, a konkretnie najwyższy z nich - Mount Everest. Następnie rozpoczęło się zdobywanie kolejnych, polscy himalaiści na wiele lat zmonopolizowali zimowe wyprawy w Himalaje.

Zawada stwierdził: „Jeżeli alpinista pomyśli sobie, że zimą na Everest nie można wejść, to myśl taka nie daje mu spokoju, dopóki nie spróbuje. W człowieku zawsze był pęd poznawczy, prowokujący do stawiania pytań, po czym następowała próba odpowiedzi. To chyba leży u podstaw potęgi umysłu ludzkiego”.

Wszechmogący to opowieść o człowieku, który zainspirował Krzysztofa Wielickiego, Leszka Cichego, Macieja Berbekę i Jerzego Kukuczkę, jak również Artura Hajzera zimowym programem. Bez Andreja Zawady nie byłoby polskich triumfów. To on wlał w serca polskich himalaistów nadzieję i nauczył, jak być dumnym z siebie i ojczyzny.

Tę historię przybliża nam Piotr Trybalski - znany fotograf i biograf, autor popularnych Ja, pustelnik (z Piotrem Pustelnikiem), Gdyby to nie był Everest... (z Leszkiem Cichym) i Wszystko za K2. Ostatni atak lodowych wojowników to lektura, której brakowało w polskiej literaturze górskiej - biografia legendarnego Zawady, umiejscowiona w fascynującej scenerii początku polskiego, powojennego alpinizmu.