Archipelagi Rolanda Topora

Chęć posiadania czytelników sprawia, że tłum zaczyna się lubić! Mówiąc poważnie, nie uważam, aby liczba czytelników była najważniejsza. Każdy pisarz ma do wyboru dwie drogi: albo pisać dla masowego czytelnika, starając się zaspokajać potrzeby rynku, albo pisać to, na co ma się ochotę, wierząc, że rozsiani po świecie ludzie o podobnej wrażliwości stworzą wystarczające grono odbiorców. Ten drugi wariant wymaga więcej czasu, zanim zyska się swojego czytelnika. Ja jednak wierzę w taką politykę archipelagów. – Mówił Roland Topor w wywiadzie przeprowadzonym przez Agnieszkę Taborską, w 1994 roku w Paryżu.
My też w nią wierzymy, dlatego najnowsza Antologia twórczości legendarnego pisarza i skandalisty, autorstwa Agnieszki Taborskiej pisarki i przyjaciółki Artysty ukaże się pod tytułem „Archipelagi Rolanda Topora”. Szerokie studium postaci porozciągane pomiędzy wyspami absurdu, humoru, obżarstwa, lenistwa i piosenki, przyprawione szczyptą pikanterii ze strony autorki książki, miejmy nadzieję zadowoli gusta spragnionych czytelników.

Roland Topor urodził się 7 stycznia 1938 roku w Paryżu we Francji w rodzinie polskich Żydów, autor opowiadań i sztuk teatralnych, reżyser teatralny i filmowy, aktor, scenograf, scenarzysta i rysownik. Zainteresowania artystyczne przejął po ojcu, który ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie. W roku 1930 rodzina Toporów wyemigrowała do Francji. W 1964 roku Roland ukończył École Nationale des Beaux-Arts w Paryżu. Od 1958 publikował rysunki, między innymi w pismach „Bizarre” i „Le rire”. W latach 1961-1965 współpracował z głośnym pismem satyrycznym „Hara-Kiri”. Był także współzałożycielem, razem z Fernando Arrabalem, Alejandro Jodorowskym i Jacques’em Sternbergiem, Grupy Panicznej (1962).
W 1964 roku ukazała się jego pierwsza powieść pod tytułem „Chimeryczny lokator” w której autor przedstawia w bardzo charakterystyczny dla niego, groteskowy, sposób obraz drobnomieszczaństwa. W 1967 roku wydano drugą powieść Topora pod tytułem „Księżniczka Angina”. W tym samym roku ukazał się zbiór opowiadań „Cztery róże dla Lucienne”. W 1969 Topor otrzymał nagrodę Deux Magots za dramat „Joko świętuje rocznicę”. W 1975 ukazały się „Wspomnienia starego idioty”. W 1976 roku odbyła się premiera sztuki „Da Vinci miał rację”, a w 1990 „Joko świętuje rocznicę”. W latach osiemdziesiątych wychodzą drukiem: „Caf Panika” (1982), „Najpiękniejsza para piersi na świecie” (1986) oraz „Historyjki taksówkowe” (1988). Z 1992 roku pochodzi książka „Myśli zawiązane na supełek”. Jest to zbiór maksym, który bardzo wyraźnie sytuuje Topora w gronie spadkobierców surrealizmu. Następnie ukazują się: „Bal na ugorze” (1996), „Święta księga cholernego Proutto” (1998), „Made in Taiwan, Copyright in Mexico” (2000), „Alicja w Krainie Liter” (2001).
Działalność artystyczna Rolanda Topora była bardzo różnorodna, z powodzeniem nie tylko pisał, ale był także autorem plakatów, ilustracji książkowych, rysunków. Brał udział w przygotowaniu scenografii do filmu Federica Felliniego „Casanova”. Na podstawie powieści Topora „Chimeryczny lokator” powstał film Romana Polańskiego „Lokator” w którym sam zagrał. Wystąpił także w filmach: „Nosferatu, wampir” Wernera Herzoga (1979), „Miłość Swanna” Volkera Schlöndorffa (1983), „Viva la muerte” (1971) Fernando Arrabala. Był nagradzany na międzynarodowych festiwalach filmów animowanych za scenariusze, między innymi do „Ślimaków” (1966) i „Dzikiej planety” (1972). We Francji zdobył popularność wieloodcinkowym serialem telewizyjnym „Telechat” (Telekot), w którym połączył żywego aktora z lalkową animacją. Roland Topor zmarł 16 kwietnia 1997 roku na skutek wylewu krwi do mózgu.

Agnieszka Taborska, pisarka, historyczka sztuki, romanistka, znawczyni surrealizmu. Autorka ponad 20 książek tłumaczonych na kilka języków, między innymi: „Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm”; „Okruchy amerykańskie”; „Abecadło Topora”; „Senny żywot Leonory de la Cruz”; „Wieloryb, czyli przypadek obiektywny”; „Niedokończone życie Phoebe Hicks”; „Nie tak jak w raju” (fragmenty opublikowane w „Dalkey Archive Best European Fiction 2017”). Tłumaczka Philippe’a Soupaulta, Gisèle Prassinos i Spaldinga Graya. Na podstawie jej książek powstały sztuki teatralne, oratorium, słuchowisko radiowe. Ilustrowane przez wybitnych artystów baśnie dla dzieci i dorosłych otrzymały wiele nagród i posłużyły za kanwę filmom animowanym. Do niedawna dzieliła życie między Warszawę a Providence, USA, gdzie wykłada – ostatnio zdalnie – w Rhode Island School of Design.