„Bibliotekarka z Auschwitz” to powieść zainspirowana losami Dity Kraus, Żydówki, która była więźniarką obozu koncentracyjnego. Autor realistycznie i poruszająco opisuje lagrową rzeczywistość. W tym piekle na ziemi jest jednak miejsce i na odrobinę człowieczeństwa. Książka pierwszy raz ukazała się w Hiszpanii w 2013 roku. Szybko stała się bestsellerem, ale została też uhonorowana prestiżowymi nagrodami. I nic dziwnego, bo – nie tylko na tle wyrastających w ostatnich latach jak grzyby po deszczu powieści o tematyce obozowej, nieraz napisanych w infantylny sposób - „Bibliotekarka z Auschwitz” jest faktycznie lekturą zasługującą na uwagę. Tytułowa bohaterka, nastoletnia czeska Żydówka, trafia wraz z rodziną do bloku 31 w Auschwitz-Birkenau. To miejsce, zwane blokiem rodzinnym, pełniło funkcję „pokazowego parawanu” - prezentowano je podczas wizyt przedstawicieli Czerwonego Krzyża i innych organizacji humanitarnych. Dlatego w obozie blok nr 31 cieszył się opinią raju na ziemi – mieszkańcy mogli nie nosić pasiaków, nie golono im głów, mieli większą szansę na przeżycie, mimo głodowych porcji żywnościowych, wycieńczającej pracy, braku leków i częstych rewizji. Przebywało tam ponad pięćset dzieci z więźniami-opiekunami, którzy z narażeniem życia potajemnie prowadzili lekcje i starali się stworzyć maluchom chociażby namiastkę normalności. To tam właśnie powstała najmniejsza na świecie biblioteka, złożona z zaledwie ośmiu zniszczonych egzemplarzy, którymi opiekowała się Dikta. Tam również stworzono „żywe książki” - byli nimi dorośli, którzy z pamięci recytowali i opowiadali treść książek. W świecie niewyobrażalnego zła, upodlenia i wszechobecnej śmierci malutka biblioteka stała się miejscem niezwykłym, pozwalającym chociaż na chwilę przenieść się w inny wymiar. Autor skupia się w powieści na przeżyciach tytułowej bohaterki i jej najbliższych, ale poznajemy także inne postacie, zarówno fikcyjne, jak i autentyczne. Te drugie to przede wszystkim założyciele ruchu oporu w obozie i oprawcy, zbrodniarze na czele z „Aniołem Śmierci”, czyli Josefem Mengele. „Bibliotekarka z Auschwizt” to książka będąca hołdem złożonym Ditcie Kraus oraz wszystkim, którzy z narażeniem życia starali się zachować człowieczeństwo w ekstremalnych warunkach. To również wielki hymn na temat literatury, jej ocalającej, budującej roli. Antonio G. Iturbe porównuje tu książki z obozowej biblioteczki do zapałki zapalonej w ciemności. I jest to porównanie bardzo trafne, dające wiele do myślenia, zwłaszcza tym, którzy nie wyobrażają sobie świata bez czytania. Na uwagę na pewno zasługuje styl opowieści – zdystansowany, często celowo pozbawiony emocji, co w zderzeniu z bestialstwem opisywanego świata robi wrażenie większe niż jakiekolwiek barokowe, epatujące okrucieństwem opisy. Polecam.

Bazując na II wojny światowej stworzono tyle różnego rodzaju dzieł że nie sposób zaznajomić się z całością. To nie tylko rozległe analizy, tego co doprowadziło do wybuchu tejże, ale i powieści dziejące się w tamtych ciężkich czasach, czyli dramatyczne losy ludzi. Ale także filmy dramaty, horrory, a nawet komedie. Wymieniać można długo. Jednak najlepiej skupić się na historiach, które są oparte na wspomnieniach osób, osobiście zaangażowanych w ten koszmar. Jednak II wojna światowa to temat rzeka. Całkiem niedawno skupiłem się na historiach, opisujących życie i śmierć w obozach zagłady, a szczególnie w Auschwitz. Kolejny tytuł opisujący historię, która bazuje na autentycznym zdarzeniu to „Bibliotekarka z Auschwitz”. O książce możemy przeczytać, że: Ma zaledwie czternaście lat i wytatuowany na ręce numer 73 305. Dita przyjechała do Auschwitz-Birkenau transportem z getta w Terezinie. Razem z matką i ojcem trafiła do tak zwanego obozu rodzinnego. To jedyne miejsce w „fabryce śmierci”, w którym dzieci i ich rodzice mogą mieszkać razem. Jedyne, w którym działa tajna szkoła, z niewidzialnymi tablicami i zeszytami, lekcjami wypowiadanymi szeptem i przerywanymi, niczym dzwonkiem, brutalnymi rewizjami. Ale książki są prawdziwe. Osiem rozlatujących się tomów. Każdy na wagę ludzkiego życia. Najmniejsza biblioteka świata. Dita została ich strażniczką, codziennie przenosi je do bezpiecznej kryjówki, za każdym razem kładąc na szali własne życie. Byłaby to całkiem interesująca powieść, gdyby opierała się tylko na wspomnieniach Dity, bez upiększeń autora, który oczywiście musiał wtrącić swoje trzy grosze. Lubię historie oparte na faktach, ale tutaj pisarz zbyt daleko poszedł w swoją wyobraźnię, a Ditę zepchnął niemalże na drugi plan. Świetnie się czyta, dlatego ocena wysoka, jednak jest zbytnio „powieściowo”.