Partita

Mówi się, że muzyka to opowiadanie historii i właśnie ta interpretacja najbardziej sensualnej ze sztuk, idealnie definiuje "Partitę". Krótka forma to bowiem przecież także opowiadanie historii, często utrzymanej w kameralnym klimacie. Co więcej, ten zbiór przypomina mi płytę CD, na której poszczególne utwory zaskakują swoją różnorodnością, kompozycją i przekazem. Książka Sławomira Wernikowskiego to doskonale rozplanowana opowieść o ludzkim życiu, która niczym tytułowy utwór muzyczny, składa się z mniejszych form, jakie połączone ze sobą, dają obraz całości. Nie dziwi więc różnorodność charakterologiczna postaci protagonistów w kolejnych opowiadaniach, reprezentujących odmienne postawy życiowe i role w społeczeństwie. W zbiorze poznajemy bowiem inteligentną sędzinę, która musi wydać sprawiedliwy wyrok, żołnierza postawionego przed moralnym dylematem, panią mecenas, do której niespodziewanie wraca przeszłość, czy też Cezara wydającego niezrozumiały rozkaz. Każdy z bohaterów opowiadań mierzy się z jakimś problemem, czy też wyzwaniem. Jedni wyłącznie w odniesieniu do własnego jestestwa, a inni mając w rękach czyjś los. Wszystko to połączone swoistym muzycznym akcentem, tworzy barwną mozaikę naszej codzienności, w której teraźniejszość nieodłącznie związana jest z przeszłością. Skoro jest "Partita" ze swoimi mniejszymi formami, to w zbiorze musi znaleźć się także wariacja, za którą idzie zmiana tematu, melodii i harmonii. W mojej ocenie są nią opowiadania dotykające tematyki wojennej, zarówno te odnoszące się do przeszłości, jak "Luksemburg" i te nawiązujące do aktualnej sytuacji na świecie, jak "Na". Tym samym, problemy jednostki przeplatają się tutaj z problemami całych narodów, pokazując skalę mikro i makro naszego życia. Autor na przykładzie losów swoich bohaterów uzmysławia, jak skomplikowaną istotą jest człowiek i jak mocno nasze zachowanie zostaje zdeterminowane przez czynniki zewnętrzne. To ważna lekcja, którą warto przyswoić. Lekturę "Partity" polecałabym czytać z przerwami, bo każdy utwór z tego zbioru zostawia za sobą pewne refleksje. Warto także podkreślić, że zarówno te bardziej, jak i te mniej angażujące historie, nie pozostawiają czytelnika obojętnym na przekaz, jaki ze sobą niosą. Moją szczególną uwagę zwróciły trzy opowiadania. Pierwsza i tytułowa "Partita" za barwną postać sędziny i ciekawe ujęcie rozprawy sądowej w domu, "Kluska" za zaskakujący twist na końcu i "Na" za poruszenie tematu Wołynia w kontekście aktualnej wojny na Ukrainie. Sławomir Wernikowski oddaje w ręce czytelników opowiadania, których swoistym spoiwem staje się muzyka odkrywana na kilku płaszczyznach. Muzyka, jako melodia wychodząca z dobrze nastrojonego instrumentu i muzyka, jako harmonia naszej duszy, ciała i sumienia. "Partita" ze swoją kameralną formą zaprasza do przeżycia tej angażującej literacko podróży po czasie i przestrzeni.